AIDA – co to jest?

AIDA: model operacyjny reklamy, nazwany tak na podstawie inicjałów słów charakteryzujących jego cztery etapy, tj. Attention, Interest, Desire, Action. Etapy te reprezentują różne momenty, przez które przechodzi konsument, od etapu początkowego, w którym dowiaduje się o produkcie lub marce, do etapu, w którym podejmuje działanie (zakup, wypróbowanie, prośba o informacje itp.).

Prostota modelu AIDA jest u podstaw jego sukcesu: model ten postrzega reklamę jako siłę, która musi skłonić ludzi do działania poprzez sukcesję etapów, z których wszystkie są niezbędne, aby przekaz reklamowy miał efekt i osiągnął swój cel. Aby reklama była skuteczna, musi zatem przyciągać uwagę, wzbudzać zainteresowanie, prowokować pragnienie i skłaniać do działania. Bardziej szczegółowo,

  • Uwaga: jest to początkowy etap modelu AIDA, pierwszy etap, w którym przejawia się wpływ reklamy; polega na uświadomieniu sobie istnienia danej usługi lub produktu. W zakresie komunikacji etap początkowy odpowiada tworzeniu świadomości lub rozpoznawalności marki i/lub produktu w umyśle konsumenta.
  • Zainteresowanie: jest to etap, w którym konsumenci wykazują aktywne zainteresowanie produktem; poprzez poszukiwanie informacji konsumenci uświadamiają sobie cechy i właściwości produktu oraz rozwijają przychylne nastawienie do niego.
  • Pożądanie: jest to etap, w którym wyrażana jest preferencja w stosunku do wszystkich innych możliwych alternatyw, a wraz z nią chęć działania lub zamiar zakupu.
  • Działanie: jest to ostatni etap modelu AIDA, w którym konsument wykonuje to konkretne działanie, określone przez reklamodawcę jako cel inicjatywy reklamowej: na przykład zakup lub subskrypcja newslettera.

AIDA i model hierarchii efektów
W latach 60-tych Lavidge i Steiner opracowali model, który był bardziej kompleksowy i systematyczny niż model AIDA. Ten znany model, często określany jako „hierarchia efektów” lub „Learn-Feel-Do Model”, choć postuluje sztywne następstwo faz, podobnie jak model AIDA, ma tę zaletę, że stawia hipotezę o istotnym procesie dla sfery afektywnej i poznawczej jako przesłance przejścia do działania.

W modelu tym poszczególne fazy procesu przekonywania konsumenta są bowiem powiązane z trzema podstawowymi wymiarami, a mianowicie: poznawczym (wiedza, zrozumienie), afektywnym (uznanie, preferencje) i konatywnym (przekonanie, zakup), przy czym dwa pierwsze wymiary mają decydujący wpływ na generowanie trzeciego. Reakcja konsumenta na bodźce działań reklamowych, w szczególności, może być oceniana w kategoriach: percepcji i zapamiętywania treści reklamowych związanych z produktem lub marką (reakcja poznawcza); intencji zakupu lub preferencji wobec danej marki (reakcja afektywna); działań i zakupów (reakcja behawioralna).

Zarówno model AIDA, jak i model hierarchii skutków, choć krytykowane, zwłaszcza w odniesieniu do konieczności przechodzenia przez tę hierarchię, nadal uważane są za wystarczająco ważne. Świadczy o tym fakt, że w badaniach dotyczących oceny przekazów reklamowych odwołuje się do takich kategorii jak: zainteresowanie, zrozumienie, zapamiętanie, zapamiętywalność i tak dalej, wychodząc z założenia, że im silniejsze są te cechy, tym wyższa jest jakość reklamowa przekazu i silniejsze jego oddziaływanie na konsumenta.